Synthetische basisolie heeft weinig overeenkomsten met minerale basisolie. Minerale basisolie is ontworpen met het doel om te smeren, synthetische basisolie is ontwikkeld voor specifieke toepassingen.
Toepassing bepalen
De eerste stap is de belangrijkste wanneer een synthetische basisolie gemaakt wordt. De producent bepaald eerst waar het product voor gebruikt gaat worden.
Bij het maken van synthetische basisoliën worden materialen met een laag moleculair gewicht in een chemische reactie met elkaar gebracht. Hierdoor wordt basisolie geproduceerd met een hoger moleculair gewicht. Dit is een specifiek verschil met een semi-synthetische basisolie die eigenlijk door ontwikkeld wordt uit een minerale basisolie.
Deze producten hebben zeer specifieke smeereigenschappen. Dit proces lijkt eenvoudig, het is echter erg lastig. Uiteindelijk moet een basisolie de specifieke eigenschappen hebben die in stap 1 bedacht zijn.
Als de fabriek ervaring heeft met het productieproces van synthetische basisolie, is het mogelijk om precies het product te produceren wat men in stap 1 wilde ontwikkelen. Wanneer de raffinaderij nog geen ervaring heeft met dit proces wil er nog wel eens een product geproduceerd worden wat aanvankelijk niet de bedoeling was.
Kenmerken synthetische basisolie
Een synthetische olie is een basisolie waarbij alle molecuulstructuren door bewerking, exact even lang zijn. Ook liggen al deze structuren in lijn en hebben ze geen vertakkingen. Door deze eigenschappen krijgt het product specifieke eigenschappen waarmee het zich onderscheid van minerale basisoliën. Voorbeelden hiervan zijn smeerprestaties bij hoge en lage temperatuur, verbeterde oxidatie- en thermische stabiliteit. Tot slot ook nog een verbeterde wrijvingskarakteristieken en een langere smeerlevensduur.
Types synthetische basisolie
Synthetische basisoliën zijn weer in verschillende soorten op de markt. Alle verschillende soorten worden voor een specifieke toepassing ontwikkeld.
Poly Alfa Olefines (PAO’s)
De bekendste synthetische basisolie is de Polyalfaolefines. De meeste synthetische oliën in de markt zijn ook gebaseerd op deze type basisolie. PAO’s worden ook wel gesynthetiseerde koolwaterstoffen genoemd. Deze type basisoliën bevat ook absoluut geen wax, metalen, zwavel of fosfor. De viscositeitsindex van bijna al deze basisoliën ligt rond de 150. Daarnaast hebben PAO’s altijd erg lage stolpunten, normaal rond de -40 graden Celsius.
Deze type syntheet heeft ook een nadeel. Zo is een basisolie op basis van polyalfaolefines niet zo stabiel tegen oxidatie. Dit kan echter opgelost worden met de juiste additieven.
Een voorbeeld van een PAO is de Mobil SHC 600 serie of de Mobil SHC Cibus serie. Met producten uit de Mobil SHC 600 serie worden daadwerkelijk energiebesparingen aangetoond (bijv. Watertaxi met de Mobil SHC 629, Forbo Flooring en de Mobil SHC 632). De producten uit de Mobil SHC Cibus serie zijn voedselveilig.
PolyAlkyleenGlycolen (PAG)
Polyalkyleen Glycol (PAG’s) zijn bijzondere producten van hele nieuwe samenstelling. Polyalkyleen Glycol, of Polyglycol, zijn vaak oplosbaar in water en zijn ook hygroscopisch. Ze behouden ook hun stabiliteit in de buurt van water. Daarnaast zijn de producten ook vaak biologisch afbreekbaar. PAG’s hebben een viscositeitsindex van tussen de 180 en 280 en bieden bij lage en hoge temperatuur bescherming.
PAG’s worden vaak gebruikt bij wormwiel overbrengingen, als vuurbestendige oliën of als remvloeistof. Ze kunnen wel een negatief effect hebben op verf en op afdichtingen. De PolyAlkyleen Glycolen zijn absoluut niet mengbaar met andere oliën.
Hoewel Polyalfaolefines in veel toepassingen genoeg body bieden om de machine of toepassing te laten draaien komt er wel steeds meer vraag naar nog hoogwaardigere olie. Bijvoorbeeld het bieden van smering bij nog hogere temperatuur. Of smeren bij nog hogere druk in een machine.
De Mobil Glygoyle serie is een serie van PAG producten van Mobil. Deze producten worden vaak toegepast in hele zware toepassingen met bijvoorbeeld een wormwiel overbrenging.
Diesters
Diesters komen minder vaak voor dan Polyalfaolefines. Ze bieden ook veel van dezelfde voordelen als PAO’s. Echter variëren ze meer dan PAO’s in structuur. Daarom zijn hun eigenschappen ook variabeler dan die van PAO’s. Echter bieden Diesters, wanneer ze goed uitgekozen zijn, normaal gesproken betere stolpunten dan PAO’s. Het gaan dan voor stolpunten tussen de -50 en -62 graden celsius.
Bij een Diester hebben 2 OH-groepen gereageerd. Terwijl bij een normale ester slechts 1 OH-groep gereageerd heeft met een oliezuur.
Daarnaast hebben Diesters het voordeel dat ze goede solvabiliteitseigenschappen hebben. Dat houdt concreet in dat het product erg schoon brand. Daarnaast houdt het ook in dat deze synthetische basisolie ook afzettingen van andere oliën weghaalt.
Een voorbeeld van een Diester synthetische basisolie van Mobil is de Mobil Rarus 800 serie.
Poly Ol Esters (POE)
Deze basisoliën lijken op Diester basisoliën, ze zijn echter wel wat complexer. Polyolesters hebben een nog groter range van stolpunten en viscositeitsindexen. Sommige polyolester basisoliën zijn echter nog beter dan Diesters. Dan gaat het over stolpunten van -68 graden Celsius en viscositeitsindex van boven de 160.
Een voorbeeld van een Polyolester ontwikkeld door Mobil is de Mobil EAL Arctic serie. Dit product wordt veel gebruikt in compressoren van koelkasten. Hier wordt dus optimaal gebruikt gemaakt van het uitzonderlijk hoge stolpunt.
Toegevoegde waarde synthetische olie
Synthetische basisoliën zijn daadwerkelijk beter dan minerale of semi-syntetische basisoliën. Echter is het niet altijd nodig deze prdocuten ook te gebruiken. Bij een doorsnee toepassing waarbij temperatuur of druk geen groot issue is zal een synthetische olie niet nodig zijn. Bij een hoge temperatuur, soms voedselveilige toepassing is een synthetische olie zeker van toegevoegde waarde.